Đồng thuận từ cơ sở
Thanh tra giáo dục có vị trí quan trọng trong việc đảm bảo nề nếp, kỷ cương, nâng cao chất lượng giáo dục của toàn Ngành. Chính vì vậy, công tác thanh tra được Sở GD&ĐT Hà Nội hết sức quan tâm. Thanh tra chuyên trách tại cơ quan Sở GD&ĐT đều là những cán bộ thanh tra có năng lực chuyên môn, đã và đang được đào tạo chương trình thanh tra viên, thanh tra viên chính tại trường Thanh tra Chính phủ và qua các lớp quản lý giáo dục các cấp, có khả năng hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Ngoài ra, năm học 2017 - 2018, Giám đốc Sở đã ban hành quyết định công nhận 841 cộng tác viên thanh tra giáo dục nhiệm kỳ 2017 - 2020, trong đó khối Sở và các đơn vị trực thuộc có 247 người, khối các phòng giáo dục có 594 người. Đây đều là những cán bộ quản lý giáo dục, những giáo viên giỏi có năng lực chuyên môn, đã được tập huấn về nghiệp vụ thanh tra.
Để nâng cao chất lượng đội ngũ thanh tra, Thanh tra Sở đang phối hợp cùng với trường Bồi dưỡng cán bộ giáo dục và Học viện quản lý giáo dục để bồi dưỡng nghiệp vụ, cấp giấy chứng nhận cộng tác viên thanh tra theo Thông tư số 24/2016/TT-BGDĐT.
Năm học 2017 - 2018, Sở GD&ĐT Hà Nội đã tổ chức các cuộc thanh tra hành chính, thanh tra chuyên ngành theo kế hoạch. Nội dung thanh tra gồm: việc thực hiện các quy định công khai trong lĩnh vực giáo dục; thực hiện quy chế chuyên môn, đổi mới phương pháp dạy học và kiểm tra đánh giá học sinh; quản lý và sử dụng đồ dùng, thiết bị dạy học; công tác kiểm tra nội bộ trường học... Công tác thanh tra đã giúp cho các đơn vị có điều kiện rà soát lại tình hình chấp hành chính sách pháp luật và việc thực hiện nhiệm vụ được giao tại đơn vị mình.
Trên thực tế, số lượng thanh tra viên còn ít trong khi quy mô giáo dục của Hà Nội lớn, vì vậy để công tác giáo dục phát triển thực chất thì không chỉ dựa vào các cuộc thanh tra, mà các trường học phải làm tốt công tác quản trị trường học, thường xuyên kiểm tra nội bộ trường học để tạo sự đoàn kết trong nội bộ, giải quyết kịp thời các vướng mắc.
Trường Olympia là một trường tư thục có các cấp học từ Tiểu học đến Trung học phổ thông và hoạt động vừa như một doanh nghiệp vừa như một trường học, chịu ảnh hưởng và sự quản lý của các cơ quan nhà nước theo luật doanh nghiệp và luật giáo dục. Công tác kiểm tra nội bộ được thực hiện nhằm đảm bảo chất lượng nhà trường, giúp cho tổ, nhóm chuyên môn thực hiện đầy đủ và hiệu quả kế hoạch đã đề ra và có những kiến nghị, đề xuất điều chỉnh các văn bản chỉ đạo, qui trình, qui định nếu thấy cần thiết. Với mục tiêu như vậy, công tác kiểm tra nội bộ được coi trọng và làm thực chất, không gây áp lực cho giáo viên, nhân viên.
Học sinh trường Olympia được thỏa sức khám phá trong mỗi giờ học
Theo lãnh đạo nhà trường, đầu năm học, căn cứ theo hướng dẫn của Thanh tra Sở, nhà trường xây dựng kế hoạch kiểm tra nội bộ của cả năm trong đó nêu rõ phạm vi, đối tượng, nội dung, thời gian kiểm tra và biện pháp thực hiện. Đồng thời, xây dựng hệ thống biên bản kiểm tra cho phù hợp với đặc thù riêng của nhà trường.
Trong mỗi nội dung kiểm tra, Ban kiểm tra tiến hành thu thập, xác minh thông tin, làm việc với bộ phận được kiểm tra, đối chiếu thông tin với chuẩn đánh giá để khẳng định đúng/sai; tốt/ chưa tốt... hoàn thiện biên bản kiểm tra và báo cáo kết quả kiểm tra với Trưởng Ban kiểm tra nội bộ. Sau khi kiểm tra, kết quả được công bố công khai nhằm phát huy những điểm mạnh và khắc phục, rút kinh nghiệm các điểm chưa tốt của các bộ phận trong trường. Đặc biệt, việc kiểm tra hoạt động sư phạm của giáo viên được tiến hành đến 100% giáo viên trong trường và kết quả kiểm tra được dùng để xét lương, thưởng giáo viên hàng năm.
Giải quyết khiếu nại kịp thời
Thực tế thời gian qua cho thấy, các vấn đề phát sinh nếu được giải quyết kịp thời, minh bạch và công bằng ngay từ ở cấp cơ sở sẽ giúp tạo được sự đồng thuận và hợp sức phát triển công tác giáo dục. Đặc biệt, ở những đơn vị có sự gia tăng về dân số, phát triển các khu đô thị thì áp lực đặt lên vai các nhà quản lý giáo dục càng lớn. Chính vì vậy, công tác giải quyết khiếu nại tố cáo cần được thực hiện tốt ngay từ ban đầu.
Quận Hà Đông trong những năm qua, do sự tăng cơ học đột biến, mặc dù được các cấp chính quyền rất chăm lo đầu tư xây dựng các trường mới nhưng vẫn không đáp ứng kịp nhu cầu học tập của con em trên địa bàn. Địa giới hành chính quận Hà Đông rộng, phân chia thành nhiều vùng, mức độ thu nhập và trình độ dân trí có sự khác nhau lớn nên ảnh hưởng đến chất lượng giáo dục toàn quận. Bên cạnh đó, Hà Đông hiện đang thiếu khoảng 700 cán bộ, giáo viên so với nhu cầu năm học nên gây khó khăn trong công tác quản lý các nhà trường hiện nay. Một số trường công lập thuộc nội quận và trong các khu đô thị, do số phòng học chưa đáp ứng kịp sự gia tăng cơ học về số lượng học sinh nên tỷ lệ học sinh/lớp cao.
Chính vì vậy, trong thực tiễn giải quyết khiếu nại, tố cáo, cơ quan quản lý hành chính thường có đơn kiến nghị và phản ánh chiếm tỷ lệ cao. Theo Trưởng phòng GD&ĐT quận Hà Đông Phạm Thị Lệ Hằng, đơn kiến nghị, phản ánh là một kênh thông tin giúp cho nhà quản lý làm tốt hơn nhiệm vụ của mình đồng thời nó thể hiện quyền làm chủ của nhân dân trong quản lý nhà nước về các lĩnh vực. Cần làm rõ sự khác biệt giữa đơn kiến nghị và đơn phản ánh. Đối với đơn kiến nghị, vụ việc phát sinh kiến nghị chủ yếu do con người, cơ quan có thẩm quyền tạo nên và thường đã được các cơ quan chức năng biết nhưng chưa có biện pháp khắc phục hoặc đã khắc phục nhưng chưa đến nơi, đến chốn. Đối với đơn phản ánh, hầu hết những vụ việc phát sinh do công dân, tổ chức phát hiện phản ánh với cơ quan chức năng và qua phản ánh của công dân, tổ chức thì cơ quan chức năng mới nắm bắt được những vấn đề tồn tại.
Bà Hằng cho biết, cách giải quyết của phòng là: Dù đơn kiến nghị hay phản ánh ở trong trường hợp nào, thì việc xem xét xử lý, giải quyết cần thực hiện kịp thời, nhanh chóng, hiệu quả. Các biện pháp đưa ra để xem xét, giải quyết đôi khi không nhất thiết phải theo một trình tự, thủ tục nhất định, mà cần phải căn cứ tính chất, nội dung vụ việc đề cập trong đơn để đưa ra các biện pháp giải quyết cho phù hợp, hiệu quả.
Khi nhận được đơn thư, phản ánh thuộc thẩm quyền, Phòng GD&ĐT thực hiện theo các văn bản hướng dẫn công tác thanh tra, kiểm tra về quy trình xử lý đơn thư. Căn cứ nội dung và tính chất từng vụ việc để phân loại và chuyển về các bộ phận chuyên môn cấp học; tiến hành kiểm tra, xác minh và đưa ra các biện pháp giải quyết phù hợp, kịp thời, đúng pháp luật. Đây chính là bước quan trọng quyết định đến kết quả xử lý đơn sau này.
Để làm tốt công tác giải quyết khiếu nại tố cáo, ngành GD&ĐT quận Hà Đông cũng chỉ đạo chặt chẽ các nhà trường thực hiện nghiêm túc các công tác thu chi trong trường học, đặc biệt là công tác thu chi bằng các văn bản chỉ đạo liên quan đến quản lí và sử dụng tài sản công; chính sách miễn giảm học phí; hỗ trợ chi phí học tập; bồi dưỡng nghệ thuật, thể dục thể thao; trông giữ ngoài giờ; cam kết thực hiện giá dịch vụ công... Đồng thời, chỉ đạo chặt chẽ các đơn vị trường học xây dựng quy chế dân chủ, bố trí địa điểm và phân công lịch tiếp công dân theo đúng quy định của Luật khiếu nại, tố cáo...
Nhờ nhận thức rõ vị trí, vai trò công tác thanh tra trong tiến trình đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo nên trong nhiều năm qua thanh tra giáo dục tiếp tục có nhiều chuyển biến và đạt được những kết quả quan trọng, góp phần tăng cường nề nếp kỷ cương trong công tác quản lý nhà nước về giáo dục. Thanh tra Sở GD&ĐT Hà Nội đã làm tốt công tác tham mưu cho lãnh đạo Sở trong công tác thanh tra, đã triển khai đầy đủ nhiệm vụ thanh tra năm học theo đúng hướng dẫn của Thanh tra Bộ GD&ĐT, Thanh tra Thành phố; tuân thủ đúng chức năng, nhiệm vụ quy định tại Nghị định 42/2013/NĐ-CP ngày 09/5/2013 của Chính phủ về tổ chức và hoạt động thanh tra giáo dục.
Phó Giám đốc Sở GD&ĐT Hà Nội Lê Ngọc Quang: Công tác thanh tra đã kịp thời phát hiện và chấn chỉnh những mặt hạn chế, thiếu sót, đồng thời có những đóng góp vào việc điều chỉnh, quản lý và thành tích chung của ngành GD&ĐT Hà Nội trong năm học vừa qua. Năm học 2018 - 2019, bộ phận Thanh tra Sở cần tiếp tục tăng cường phối hợp thanh tra để thực hiện kiểm định đánh giá trong và ngoài nhà trường. Cùng với đó, tập trung tham mưu cho địa phương để đáp ứng đủ trường, lớp cho học sinh học.