Sử sách còn ghi cụ Trương từng làm Phó tướng cho Lý Thường Kiệt, sau khi dẹp giặc xong cụ từ quan đi ngao du sơn thủy, trong khi đi du ngoạn cụ phát hiện ra những mảnh vỏ trai, ốc, sò trôi dạt vào bờ với màu sắc tự nhiên nên đã nảy sinh ra ý tưởng ghép những vật liệu đó tạo ra các họa tiết hoa văn sinh động và dần dần phát triển thành nghề khảm ngày nay. Để ghi nhận công lao đánh giặc giữ nước, rất nhiều triều đại phong kiến Việt Nam vẫn thường có sắc phong đối với cụ Trương Công Thành (những sắc phong hiện vẫn lưu giữ ở thôn Ngọ, một số tìm thấy ở Viện Hán Nôm, bảo tàng...). Đối với người dân làng Ngọ, để tưởng nhớ công lao của cụ nhân dân lập đền thờ và hàng năm thường tổ chức lễ vào ngày 9/8 (âm lịch) và dịp đầu xuân mới (mùng 9 tháng Giêng), đây là dịp nhân dân trong làng về đông đủ nhất vì đại đa số đều đi làm xa, chỉ có dịp Tết mới về. Năm 2002, người dân thôn Ngọ đã xây dựng ngôi đình thờ cụ Trương, đình được trang trí những bức hoành phi, câu đối do các bàn tay tinh xảo nhất của làng khảm thể hiện. Nổi bật nhất là bức Đại tự có ghi 4 chữ "Công cái hoàn vũ" (Tạm dịch: Công đầu là gìn giữ bờ cõi), toàn bằng xà cừ (ốc đỏ), có thể nói đây là bức đại tự khảm lớn nhất Việt Nam hiện nay. Tất cả tác phẩm trưng bày ở đình này đều do dân làng và khách thập phương cung tiến thể hiện lòng thành kính với nghề tổ.
Làng Chuôn Ngọ còn lưu giữ được nhiều nét văn hóa cổ của làng quê Việt Nam, trong đó có nghề khảm trai thủ công truyền thống nổi tiếng. Nơi đây, từng lớp nghệ nhân đã thay nhau giữ nghề. Nghệ nhân Nguyễn Đình Vinh, năm nay ngoài 30 tuổi, hơn 20 năm gắn bó với nghề khảm - tác giả của bức khảm chân dung Chủ tịch Hồ Chí Minh kỷ lục Việt Nam nổi tiếng cho biết: Chất liệu xà cừ thông thường được lấy từ trai, ốc nên khảm xà cừ còn được gọi là khảm trai hay khảm ốc. Vỏ trai được ưa chuộng là loại vỏ của trai ngọc môi vàng (Pinctada maxima), nó thường có kích thước lớn, mặt trong có lớp xà cừ dày màu óng ánh. Làng nghề cổ truyền có những tên riêng cho các loại ốc như "trai cửu khổng" (tức bào ngư), "diệp xù", "trai cánh", "trai Nông Cống". Các công đoạn cần phải thực hiện khá tỉ mỉ: vẽ mẫu tranh, mài, cưa, đục mảnh, khảm lên tranh rồi lại mài nhẵn và đánh bóng. Bước đầu tiên là chẻ vỏ thành mảnh rồi rọc theo thớ. Mảnh vỏ ốc cắt xong thì đem ngâm nước rồi hơ đèn nóng để uốn phẳng vì vỏ ốc vốn cong. Trong khi đó mặt vật dụng muốn khảm (thường là mặt gỗ) phải khoét lõm để nhận lấy mảnh vỏ ốc. Người thợ dùng sơn ta để gắn. Gắn xong thì đem mài. Khảm xà cừ thường được kết hợp với đồ gỗ đánh bóng sơn mài mỹ nghệ, tuy nhiên nền các bức khảm xà cừ thường có màu tối của lớp sơn đen, chứ không có thêm nhiều màu như các sản phẩm thủ công mỹ nghệ khác, do bản thân chất liệu xà cừ có tạo nên nhiều màu sắc óng ánh cho chi tiết trang trí.
Nghề làm khảm trai rất khó. Cái khó không chỉ thể hiện ở sự dày công, mà còn là sự phức tạp của kỹ thuật và rủi ro với nghề. Người học nghề thì nhiều lắm, nhưng để trụ vững thì chỉ đếm trên đầu ngón tay. Để thực hiện được một bức tranh chạm khảm, người thợ nghề phải trải qua 5 bước cơ bản: Đầu tiên là xẻ, mài và ép ốc, trai; thứ hai là châm vạch ốc; tiếp đó là kỹ thuật chạm đục trên mặt gỗ rồi lấy mảnh ốc đã châm vạch gắn xuống mặt gỗ; thứ tư là công đoạn mài, đánh bóng, tỉa gọt sau khi đã gắn từng mảnh ốc đã khảm xuống mặt gỗ. Kết thúc các công đoạn trên là việc truyền thần cho tranh. Tất cả kỹ thuật chạm khảm đều đòi hỏi sự tỉ mỉ, chuẩn xác tuyệt đối. Với bề dày kinh nghiệm và đôi bàn tay tài hoa, người thợ làm khảm trai tinh xảo, hoàn mỹ tới mức họa tiết trong tranh có thể chạm nhỏ như một sợi tóc. Ngoài ra, con mắt thẩm mỹ của thợ nghề cũng phải đạt đến đỉnh cao, bởi màu sắc tranh phụ thuộc vào hướng gắn của chiều ốc, trai, ngược chiều thì tranh kém sáng và có khi không nổi màu tự nhiên. Chỉ với vỏ sác biển - một loài giống trai biển và vài dụng cụ chạm khắc đơn sơ nhưng bằng đôi bàn tay khéo léo, nghệ nhân Nguyễn Đình Vinh đã cho ra đời hàng trăm bức khảm truyền thần về Hồ Chủ Tịch. Chọn chủ đề về Bác cho những bức khảm của mình, đó là cách riêng người nghệ nhân trẻ tuổi này thể hiện lòng biết ơn đối với Bác.
Chia tay Chuôn Ngọ trong cơn mưa xuân lất phất, tiếng mài khảm còn vọng mãi trong tôi. Những họa tiết ở đồ khảm về hoa lá, chim bướm, danh lam thắng cảnh ở Việt Nam hay từ một tích cổ nào đó trong dân gian như hiện lên bằng trí tuệ nhân văn tuyệt vời của người và đất làng Chuôn ngàn năm văn hiến.